Over de moord op Krim Belkacem (1922-1970)

De nieuwe reconstructie van de moord op Krim Belkacen (1922-1970) leest als een thriller. De Algerijnse oppositieleider was één van de oprichters van het Front de Libération National (FLN). Hij was vicepresident van het GPRA, de tijdelijke regering van de republiek. Hij was minister van Defensie en minister van Buitenlandse Zaken. Hij was aan het hoofd van de delegatie die met Charles de Gaule onderhandelde over het einde van 132 jaar kolonisatie van Algerije. Zijn leven eindigde abrupt op 20 oktober 1970 in een hotel in Duitsland.

Na 1962 werd Belkacem kritischer op het beleid van Ahmed Ben Bella (1916-2012) en Houari Boumediene (1932-1978). Hij moest niets hebben van arabisch-islamitisch populisme van het FLN, de enige politieke partij in het land. Een rechtbank heeft hem in 1969 ter dood veroordeeld. Zijn bezettingen werden geconfisqueerd. Hij werd gedwongen naar het buitenland te vluchten. Zijn vrouw en kinderen wisten in augustus 1967 in het geheim Marokko te bereiken. Belkacem werd gewurgd teruggevonden in hotel Intercontinental in Duitsland.

Veertien jaar na de moord kreeg zijn vrouw op 20 oktober 1984 een telegram: "Graag terug naar Algiers voor de begrafenis van uw man in begraafplaats El Alia. President Chadli Benjedid zal er zijn." De familie werd in hotel Mazafran ondergebracht in plaats van de woning waar Belkacem en zijn familie woonden. Want de woning is inmiddels eigendom geworden van de Mohamed Chérif Messaadia, vicesecretaris van politieke partij FLN. Hij was aanwezig op de begrafenis net als president Benjedid. Die kwam toen net aan de macht na de dood van Boumediene. De nieuwe president wilde oude verzetsstrijders die ten onrechte zijn veroordeeld, vermoord of gedwongen het land te verlaten in ere herstellen.

Meerdere officiële begrafenissen werden georganiseerd en via staatsmedia landelijk uitgezonden. Want Krim Belkacem was niet de enige. Kisten van bekende verzetsleden uit de jaren vijftig en zestig werden stuk voor stuk in een militaire parade langs de eretribune gedragen waar kopstukken van het regime zaten. Op de voorste rij zat de president, achter hem de familie Belkacem.

Toen de kist van de oppositieleider op de grond werd gelegd stond de chef van de veiligheidsdiensten Kasdi Merbah op en gaf een militaire saluut. Hij was de sterkste man van alle presidenten sinds 1965. De oudste zoon van Belkacem draaide om, wees met zij vinger naar de chef en fluisterde in het oor van zijn zus: "Daar is de moordenaar van onze vader."

Drie dagen later keerde de familie terug naar Marokko zonder enige mededeling over de toedracht van de moord en over de daders. Het dossier werd gesloten alsof er niets is gebeurd. Er waren geen officiële excuses. Er is geen onderzoek ingesteld. Er zijn ook geen verdachten of getuigen. Bijna vijftig jaar later is er officieel nog altijd niets bekend over de moord. Een verzwegen politieke moord.

Het nieuwe boek van Farid Alilat reconstrueert de dood van Belkacem aan de hand van niet eerder gepubliceerde documenten over de activiteiten van de Algerijnse geheime dienst in Europa. Moordenaars van het regime volgen gevluchte oppositieleden. Ze spionneren, intimideren, mishandelen en waar nodig vermoorden ze critici. Zo waarschuwde de Franse geheime dienst begin 1970 voor Algerijnse moordenaars op Frans grondgebied. Ze waren ook in Zwitserland en in Duitsland actief waar Belkacem na zijn vlucht verbleef.

Er is nog meer onderzoek nodig want de duistere prakrijken van het zittende regime in Algiers blijven ongestraft. De verschijning van dit boek over Belkacem valt samen met het instellen deze week van twee onderzoeken door het Franse Ministerie van Economische Zaken en door het Ministerie van Binnenlandse Zaken naar medewerkers in dienst van Algiers die informatie verzamelen over landgenoten in Europa.

De moord op Krim Belkacem is beschreven in Farid Alilat: “Crime d’Etat. Réglements de comptes au coeur du pouvoir algérien” dat in maart bij Uitgeverij Plon is verschenen.

Afbeelding: Krim Belkacem.  

Meer lezen over hetzelfde onderwerp:

Critici Algerije aangevallen in Frankrijk
Franse media publiceren al weken verhalen over fysieke aanvallen en oproepen tot geweld tegen critici van Algerijnse regime. Op 13 januari publiceerde krant Le Monde gesprekken met Amir DZ en Abdou Semmar, twee journalisten en critici van het regime. Abdou Semmar werd in augustus 2023 in Nanterre mishandeld wegens het openbaar maken van schanddaden. Op 29 april 2024 keerde Amir Boukhors, bekend op Internet onder de naam “Amir DZ”, terug naar zijn woonplaats Val-de-Marne in de buurt van Parijs. Vlakbij zijn huis blokkeert een ongemarkeerde auto uitgerust met een zwaailicht hem de weg. Vier mannen in burgerkleding – van wie er twee oranje politiearmbanden dragen – stappen uit, slaan hem in de boeien en gooien hem in hun Clio-achtige auto, die onmiddellijk richting Seine-et-Marne snelt.