Twijfels over data gesproken talen

De resultaten van de volkstelling gehouden in augustus 2024 zijn op dinsdag 17 december tijdens een ontmoeting met de pers gepresenteerd. Het HCP, de instelling verantwoordelijk voor de census, denkt dat 25% van de Marokkanen Tamazight spreekt. Eerder verscheen op deze website een artikel over de twijfelachtige methodes tijdens interviews met mensen.

Niet alle mensen in alle regio’s buiten stedelijke gebieden zijn ondervraagd. Daarnaast zijn de bewoners in de steden niet gevraagd of ze Tamazight spreken. Men gaat er vanuit dat ze “Arabischtalig” zijn. De demografie van de steden in de afgelopen honderd jaar laat echter iets anders zien.

In het jaar 1900 was Fes de grootste stad van het land met 100.000 inwoners. Honderd jaar later telt de stad meer dan een miljoen inwoners. De groei kwam door de verhuizing uit de omringende rurale gebieden waar Tamazight wordt gesproken.

Casablanca is op dit moment de grootste stad met meer dan vier miljoen inwoners. Het was rond het jaar 1900 een kleine plaats met 12.000 mensen. De groei is te danken aan de bouw van de haven in 1912. De inwoners komen uit gebieden waar Tamazight dominant is zoals deze gtrafiek uit 1960 laat zien, gepubliceerd in Geographie du Maroc.

In sommige regio’s is er geen data verzameld. In 2010 heeft de redactie van deze website vertegenwoordigers van de bewoners van een oase midden in de Sahara ten zuiden van Marokko gevraagd naar hun moedertaal. Ze hebben bevestigd dat ze Tamazight spreken. Ze wonen in een gebeid bekend in de internationale media als de Westelijke Sahara. Polisario streeft sinds 1976 naar een “Arabisch Republiek” in dat gebied.

Gevraagd naar hun mening over de politieke strijd van Polisario zeiden de bewoners dat de separatisten geen recht hebben om de gehele Sahara als Arabisch grondgebied te beschouwen. Ze vragen de Marokkaanse staat hun specifieke culturele identiteit te erkennen.

Meer dan tien jaar later, in 2021, hebben we opnieuw contact met zelfde mensen opgenomen en dezelfde vragen gesteld. Hun mening bleef onveranderd. Ze hebben inmiddels een vereniging opgericht om het publiek binnen en buiten Marokko te informeren.

De bewoners van de Sahara tellen dus niet mee net als miljoenen in de steden van wie de moedertaal wordt verzwegen. Maar sinds het begin van de arabiseringspolitiek in 1963 weten we dat Tamazight ongewenst is in eigen land.

Afbeelding: Chakib Benmoussa, hoofd van het HCP dat de volkstelling 2024 heeft georganiseerd.