Afrika politiek van Marokko moet op de schop
De Afrikaanse politiek van Marokko moet op de schop. Er is sinds de terugkeer van het land in Afrika een groeiende aantal problemen ontstaan als gevolg van massale immigratie uit sub-Sahara Afrika. Lokale bewoners klagen al jaren over intimidatie, criminaliteit en geweld. Een tiental incidenten zijn deze week op social media gepubliceerd en van commentaar voorzien. De klachten worden in de politiek en de media genegeerd. Maar iedereen is het ermee eens: er moet worden ingegrepen.
Terugkeer in Afrika
De problemen zijn na 2017 begonnen toen Marokko in de Afrikaanse Unie teruggekeerde. In februari 1982 heeft de toenmalige Organisatie van de Afrikaanse Unie de “Arabische Republiek van de Westelijke Sahara” als de 51ste lidstaat erkend.
Volgens Ahmed Ounaies, Tunesische diplomaat en voormalig minister van Buitenlandse Zaken, werden koffers vol petrodollars uit Algerije en Libië vlak voor de stemming aan Afrikaanse politici uitgedeeld.
Op de dag van de erkenning nam Ahmed Guédira, afgezant van Hassan II, het woord en zei tegen de 32 aanwezige staatshoofden: "We nemen afscheid in afwachting van betere tijden. Ik betreur uw besluit maar wens u veel succes." Twintig lidstaten waren tegen de erkenning.
Marokko is in 2017 teruggekeerd en akkoorden getekend voor vrij verkeer van mensen en goederen. Onderdanen uit 17 landen hebben geen visa meer nodig. Dat heeft tot een ongekend toestroom van Afrikanen geleid.
Gestrand in Marokko
Immigranten uit sub-Sahara in Marokko zijn vaak armer dan de lokale bevolking. Ze zijn laagopgeleid, werken in de landbouw, de bouwsector en de schoonmaak. Sommigen zijn straatventers. Anderen zijn illegaal en gebruiken Marokko om naar Europa over te steken. In 2024 hebben ze de grens met Spanje bestormd. Dat heeft tot doden en gewonden geleid.
Immigranten die in Marokko blijven moeten zien te overleven door middel van bedelarij, illegale activiteiten en criminaliteit. In bijna elke stad is een kleine kolonie ontstaan. Dagelijks maken lokale bewoners video’s van incidenten.
Bewoners in actie
In Rabat is op een video te zien hoe illegalen op een begraafplaats wonen. In Casablanca heeft de politie een einde gemaakt aan een woonkamp te midden van een wijk. In Leqlea, een dorp ten zuiden van Agadir, zijn de bewoners slaags geraakt met een groep Afrikanen. Op de snelweg voorbij Tiznit heeft de politie een einde gemaakt aan een wegvesperring gemaakt door illegalen. Ze dwingen s nachts auto’s te stoppen en beroven de eigenaren. In Leqlea willen de bewoners geen kamers of huizen meer huren aan Afrikanen. Op een bord op straat is te lezen: “Huur a.u.b. geen huizen aan Afrikanen. Er zijn nog Marokkanen die op straat slapen.” In Agadir hebben de bewoners een demonstratie tegen immigranten gehouden. Op een van de spandoeken is te lezen: “Black Lives don’t Matter Until Moroccan Lifes Matter.”
Vooralsnog is er weinig aandacht voor de incidenten in de media en in de politiek. Het zijn vooral de slachtoffers zelf die de incidenten filmen en online zetten. De politie grijpt alleen in als er klachten worden ingediend. Soms worden illegalen opgepakt en naar de grens gebracht. Maar het is onduidelijk of ze ook daadwerkelijk naar hun land zijn teruggekeerd.
Economie en demografie
Om te begrijpen waarom zoveel Afrikanen richting Marokko verhuizen zijn een paar gegevens over economie en demografie van het continent nodig. Om te beginnen heeft Afrika een afwijkende demografie ten opzichte van de rest van de wereld. De volgende statistieken komen uit Atlas Historique de l’Afrique. Editions du Rocher, 2018.
In Afrika neemt het aantal inwoners jaarlijks met 4% toe. Elk 20 jaar is er een verdubbeling van het aantal inwoners. In 1960 waren er 275 miljoen inwoners. Dat was 9% van de wereldbevolking. In de jaren 1990 waren er 650 miljoen, goed voor 20%. In 2050 zal 40% van de wereldbevolking in Afrika beneden de Sahara zijn geboren. Verwacht wordt dat het percentage in 2100 een derde van de wereldbevolking zal zijn.
In Somalië en in Congo krijgen vrouwen gemiddeld 6,4 kinderen. In Niger, een arm land in de Sahel met aanhoudende droogte, krijgen vrouwen gemiddeld 7 kinderen. In 1960 waren er 03 miljoen inwoners in dat land. In 2050 zullen er 40 miljoen zijn.
In Algerije kregen vrouwen tussen 1990 en 2008 minder kinderen dankzij familieplanning. Het gemiddelde ging van 4,5 in 1990 naar 2,8 in 2008. Het percentage is na 2014 naar 3,03 gestegen als gevolg van re-islamisering van de samenleving. Net als in Afrika worden voorbehoedsmiddelen door de religieuzen afgeraden. Familieplanning werd ontregeld.
In Egypte wonen de meeste mensen op een smal strook langs de Nijl. De gemiddelde kinderen per vrouw is 3,1. De totale bevolking is naar meer dan honderd miljoen gestegen.
Familieplanning wordt overal in de wereld gebruikt om de bevolkingsgroei aan de economische groei aan te passen. Afrika is wat dat betreft een uitzondering en volgt de rest van de wereld niet zoals deze kaart uit 2023 van de Wereldbank laat zien.
Dat verstoort het economische, politieke en sociale evenwicht. Grote getallen arme mensen kunnen niet voor zichzelf zorgen. 850 miljoen leven op dit moment onder de grens van de armoede. Miljoenen anderen kunnen alleen overleven dankzij humanitaire hulp uit het buitenland. 150 miljoen leven in extreme armoede.
Economische groei kan het snel groende aantal bewoners niet bijbenen. Ondanks kolossale investeringen uit het buitenland blijft het continent onderontwikkeld. In 2017 was de economische groei tussen 1,4% en 1,6 %. Het aantal mensen nam in hetzelfde jaar toe met 3 - 4 %.
Onzekere toekomst
– In 1970, hadden 200 miljoen Afrikanen geen stroom. In 2018 waren het er 500 miljoen zonder stroom. Toch waren er in 50 jaar tijd tienduizenden kilometers aan kabels aangelegd.
– Sinds 1960 is de landbouwproductie met 1,15% gegroeid. De bevolking is sindsdien ook met 3% gegroeid. De beschikbare middelen kunnen de vraag naar basisbehoeften niet aan. Elk 18 à 20 jaar wordt het verschil tussen vraag en aanbod groter.
– Sinds de jaren 1960 is het bruto nationaal inkomen met circa 4% gegroeid. Omdat de bevolking ook snel is gegroeid is de werkelijke BNI minder dan 2%. In 2000 hebben de Verenigde Naties millennium doelen voor Afrika voorgesteld. Het continent moet minstens een jaarlijks economische groei van gemiddeld 7% een paar jaar achter elkaar bereiken om de rest van de wereld in te halen. In 2017 was de groei tussen 1,4% en 1,6%. Kortom Afrika wordt armer. Immigratie naar Marokko is niet de oplossing. Daarom is het tijd om de open grens politiek te herzien.
Afbeelding ter illustratie: de grenspolitie in Noord-Marokko houdt in 2023 Afrikaanse illegalen tegen. Ze waren onderweg naar Spanje. Bron: Yabiladi.com.
Meer lezen over hetzelfde onderwerp:
Afrikanen organiseren zich in Agadir
Deze man komt uit Afrika beneden de Sahara en woont al 16 jaar in Marokko. Ooit was hij van plan naar Europa oversteken maar dat is niet gelukt. Hij ijvert nu samen met een organisatie in Agadir om andere Afrikanen zonder verblijfsvergunning te helpen vestigen in Marokko. Een reportage van de zender Voice of America.
Terugname illegalen wordt versneld
Volgens het Franse Observatoire d'Immigration, een adviesorgaan van de overheid, waren er in 2015 anderhalf miljoen Marokkaanse migranten in Frankrijk. Daarvan hebben 670.000 de Franse nationaliteit. Van alle Marokkanen in het buitenland zijn ze veruit de grootste groep met investeringen in Marokko. Sommige zijn tevens betrokken bij projecten van het Agence Française de Dévelopment (AFD) . Het Agentschap is nu ook actief in de Sahara na de erkenning van de regio als onderdeel van Marokko door de Franse president Emmanuel Macron tijdens zijn staatsbezoek van afgelopen oktober.
Migratie: mislukte bestorming Ceuta
Op 15 september hebben honderden illegalen geprobeerd Ceuta te bestormen ten einde Spanje binnen te komen. De veiligheidsdiensten wisten van de bestorming en hebben de groep illegalen opgewacht. Een paar dagen eerder arresteerde de politie ook al een aantal mensen op verdenking van het spreiden van nep berichten via social media. Spanje zou de grenzen hebben geopend voor migranten die werk zoeken. Dat bleek niet waar te zijn. Mustapha Baitas, woordvoerder van de regering, sprak in zijn ontmoeting met de pers over ophitsing van jongeren op social media. Er is een onderzoek naar de daders gestart, zei hij. Volgens zender Midi1 gevestigd in Tanger zijn 164 illegalen met een Algerijns paspoort gearresteerd. 318 anderen komen uit Afrika beneden de Sahara.
Marokko en illegale migratie uit Afrika
Terwijl Marokko met de uitwassen van migratie uit Afrika beneden de Sahara worstelt, publiceert Franse krant Le Monde op 21 mei een onderzoek naar de uitzetting door de politie van illegalen. Die worden aan de grens gedumpt zonder water of voedsel dankzij subsidie uit de Europese Unie, aldus de krant. Maar het onderzoek gaat voorbij aan het leed dat wordt veroorzaakt door illegale migratie. Illegalen uit Afrika gebruiken routes in Noord-Marokko om Spanje te bereiken. In Zuid-Marokko gebruiken ze de Atlantische kust ter hoogte van regio Sahara om naar de Canarische Eilanden te varen. De route is onveilig wegens sterke stromingen. De Marokkaanse marine moet geregeld illegalen op gammele bootjes van de verdrinking redden zoals te zien in deze raportage van zender Midi 1.
Meer illegalen uit Marokko Frankrijk uitgezet
1.658 illegalen uit Marokko zijn in 2024 Frankrijk uitgezet. Dat is 50% meer dan het jaar ervoor. Dat schrijft Direction générale des étrangers en France (DGEF), een afdeling van het Franse Ministerie van Binnenlandse Zaken. De uitzetting is mede mogelijk geweest door de nieuwe samenwerking tussen de Franse autoriteiten en Marokkaanse consulaten in zeventien Franse steden inclusief Bastia op het eiland Corsica. Illegalen krijgen snel een laissez-passer zodra hun identiteit door de politie is vastgesteld.
Illegalen Algerije liegen over identiteit
Mohamed Sifaoui, een Algerijnse schrijver woonachtig in Frankrijk, heeft deze week in een interview (link naar video) met zender Europe 1 gezegd dat Algerijnse illegalen opdracht krijgen om te liegen over hun identiteit als ze worden opgepakt: “Zelfs toen de betrekkingen tussen Frankrijk en Algerije goed waren, erkenden bepaalde vertegenwoordigers van de Algerijnse consulaten hun [illegale] onderdanen niet. Ze laten mensen geloven dat de illegalen een andere nationaliteit hadden zoals Egyptische, Tunesische of Marokkaanse.”