Vandalisme artikelen over Marokko op Wikipedia
Op 15 januari 2025 publiceerde de Universiteit van Birmingham een artikel over een Marokkaanse ambassadeur uit de 17de eeuw. Hij werd vereeuwigd in een schilderij nog altijd te zien in het Barber Institute of Fine Arts in London. Een week na de publicatie van het artikel is zijn biografie op Wikipedia aangepast. Er staat nu op de pagina het volgende in het Arabisch: "Abdelouahed Ben Massaoud bestaat niet.
De persoon is fictief en is het werk van een schilder die de kleding van mensen in Noord Afrika wilde schilderen. Marokkanen hebben de man verzonnen. Ze liegen over alles." Aanpassingen zoals deze op Wikipedia van artikelen over Marokko zijn de laatste jaren frequent geworden. Dat gebeurt voornamelijk op de Arabische en Franse versie van de gratis encyclopedie. Een artikel hierover verscheen in 2022 op deze website:
Klachten over redactie Franstalig Wikipedia
Er zijn klachten over de betrouwbaarheid van informatie op Franstalige Wikipedia. Artikelen worden gemanipuleerd om politieke redenen. En de beheerders bepalen wie mag publiceren en wie niet. De eigenaren van de gratis encyclopedie geven toe dat er klachten zijn. In een interview uit 19 juli 2021 met Magazine Futurism formuleerde mede oprichter Larry Sanger het probleem van de echtheid van informatie op Wikipedia als volgt: “Alles hangt af van wat je de waarheid noemt”.
Franstalige encyclopedie ligt onder vuur. Frankrijk is politiek verscheurd tussen links en rechts. De aanloop naar de verkiezingen zorgt altijd voor meer polarisatie die op Wikipedia wordt uitgevochten. Zeven accounts over presidentskandidaat Eric Zemmour zijn verwijderd. De beheerders hebben een lijst gepubliceerd van alle gemanipuleerde artikelen over Zemmour uit de afgelopen maanden.
Ook in Marokko ligt Wikipedia onder vuur maar er wordt lang niet opgetreden. De klachten betreffen het manipuleren van bestaande artikelen over Marokko door de naam Maroc te wijzigen in “Algérie” of “Maghreb” (Maroc = het land Marokko; Maghreb = verzamelnaam Marokko, Algerije, Tunesië). Het betreft artikelen over geschiedenis, cultuur, kunstvormen, geografie en biografieën van historische figuren. Maar ook pagina's van hedendaagse bekende sporters zoals Hakim Ziyech zijn onherkenbaar gewijzigd: “Hij is in 1981 in Tel Aviv geboren, werkt voor de Mossad en is drugsdealer in Nederland”.
Auteurs die de informatie willen corrigeren of aanvullen worden geband. Deze wiskundige uit Marokko is sinds 2018 bezig zijn artikel op de encyclopedie te publiceren maar wordt tegengehouden. Zijn artikel is al eerder in gezaghebbende tijdschriften gepubliceerd maar blijkbaar niet goed genoeg voor Wikipedia.
De wijziging van pagina's gewijd aan Marokko is recent en is politiek gemotiveerd. Het betreft honderden artikelen. Vrijwel alle gewijzigde informatie heeft als doel Marokko en de Marokkanen te kleineren en tegelijkertijd Algerije belangrijker te maken. De conclusie over de identiteit van de daders is dat ze uit Algerije moeten komen. Spaanse krant La Razon concludeerde na eigen onderzoek van de pagina's over Marokko het volgende: “Er is sprake van een authentieke poging om de geschiedenis van Noord Afrika opnieuw te schrijven door Algerijnse trolls.”
Algerijnse trolls profiteren van de anarchie binnen Franstalige Wikipedia om artikelen over Marokko te manipuleren. Ze schenden auteursrechten door andermans werk te plunderen. Volgens Jean-Luc Coronel de Boissezon, onderzoeker van de Universiteit van Montpellier, verwijderen de beheerders van Wikipedia in Frankrijk auteurs om politieke redenen: “Het zijn vaak beheerders uit extreem linkse hoek die censuur toepassen als de informatie niet past binnen hun ideologie. Waag het niet om ze tegen te spreken.” liet hij op 10 februari weten via zijn Twitter account @JLCdeB.
Wikipedia wordt in Frankrijk door zo'n 150 redacteuren beheerd. Ongeveer 30 daarvan reageren onprofessioneel op politieke onderwerpen. Volgens de geciteerde Franse onderzoeker is er sprake van “intellectueel terrorisme”. Bij de minste weerstand door externe auteurs wordt een ban opgelegd en wordt soms het IP adres definitief geblokt. De onderzoeker gaf voorbeelden van zijn verwijderde artikelen. Hij werd geband omdat hij zich uitsprak tegen de bezetting van zijn faculteit door extreem linkse studenten. Hij denkt dat de beheerders van de encyclopedie een zwarte lijst hanteren. Het beklag van de onderzoeker wordt ondersteund door het Observatoire de Journalisme en France, een journalistiek wraakhond, die op 23 februari 2022 een lijst van blunders van Wikipedia publiceerde.
Ten slotte, een groep Marokkaanse studenten heeft contact met de redactie van deze website opgenomen om maatregelen te nemen tegen manipulatie van artikelen over Marokko op Franstalig Wikipedia. Ze zijn op zoek naar vrijwilligers. Geïnteresseerden kunnen contact opnemen via het formulier op deze webiste.
Leestip: Wikipedia in Tamazight