De lucratieve handel in fossielen

De kans is groot dat je op de bodem van een oude oceaan staat als je in de Atlasgebergte in Marokko wandelt. Lokale bewoners vinden geregeld fossielen van oude zeedieren, schelpen en soms tanden en botten van dinosauriërs. Dat verkopen ze in winkeltjes langs de weg. Want handel is fossielen is lucratief. 

De douane van Menton in het zuidoosten van Frankrijk heeft onlangs een lading gevonden in een touringcar onderweg van Spanje naar Italië. De fossielen komen uit Marokko en bestaan uit tanden van 70 miljoen jaar oude zeedieren. Dat heeft Pierre-Elie Moulé van het Museum voor Prehistorie in Menton aan de douane bevestigd. Hij vertelde dat de fossielen illegaal worden verhandeld.

Voor Jeremy Xido, de Amerikaanse maker van de documentaire The Bones, te zien op zender Arte, er is een markt hiervoor. Typ in de zoekmachine op Internet de woorden fossiel, dinosaurier en Marokko in en je komt terecht op websites waar fossielen worden aangeboden.

Een skelet van een zee reptiel wordt op een website voor 37.000 euro aangeboden. De vervoerskosten zijn niet inbegrepen. De prijs kan tot 45.000 euro oplopen als er meerdere kopers zijn. Maar het wordt stil zodra je vraagt of Marokko later het skelet gaat claimen.

Ook openbare veilinghuizen zijn niet altijd transparant. En het heeft tijd gekost voordat de herkomst van de fossielen werd vermeld. Alexandre Giquello van het Huis Drouot, een instelling voor openbare veilingen in Frankrijk, vertelt aan het AFP dat jaren geleden aan het begin van zijn carrière nog niemand de herkomst van de fossielen vermeldde. Men was aangewezen op de goede wil en de eerlijkheid van de deskundige die de fossielen beoordeelt. De eerste wet in Frankrijk is pas in 2012 aangenomen.

De Amerikaanse acteur Nicolas Cage heeft een hoofd van een dinosauriër teruggegeven aan Mongolië waar het werd gevonden. Het hoofd werd op het veilinghuis Beverly Hills voor een bedrag van ongeveer 263.000 euro verkocht.

Er is een markt hiervoor. De fossielen komen uit een tijd die velen aanspreekt: « Het is een ver verleden, een tijdperk waar velen van dromen. We krijgen in ons museum enorme aantallen schoolgaande kinderen. Mensen willen een stukje van dat verleden in bezit hebben. » vertelt Pierre- Elie Moullé.

Volgens Me Alexandre Giquello valt het allemaal mee. Niet iedereen wil stukken dinosauriërs verzamelen. Dat is duur om te kopen en om te onderhouden. Bovendien heeft niet iedereen daar ruimte voor. Echte verzamelaars kopen alleen bijzondere fossielen. Het komt zelden voor bij een veiling dat er meer dan tien personen tegelijk bellen. Kopers van fossielen zijn erg rijk, zitten in de tech branche en wonen vooral in Amerika. Sommige zitten in Azië. En ze hebben allemaal de film Jurassic Park gezien.

Alexandre Giquello kan erover praten. Hij heeft in 2021 meegewerkt aan de veiling van een dinosauriër genaamd Big John gevonden in Amerika. Het fossiel is acht meter hoog en werd voor een bedrag van 6,6 miljoen euro verkocht.

Wat gebeurt er met de gevonden fossielen in de bus in Frankrijk ? Dat hangt af van wat de douane en het Ministerie van Cultuur beslissen. Het is zeer waarschijnlijk dat er contact wordt gezocht met Marokko waar de fossielen zijn gevonden, zegt Samantha Verduron van de douane.

Afbeelding: een foto uit het Naturhistorisches Museum in Wenen ter illustratie. Foto: Souss.nl 2024. Informatie in dit artikel komt uit het AFP nieuwsagentschap.

Meer lezen over hetzelfde onderwerp:

Archeologie: "geen bewijs Feniciërs in Marokko"
In een interview over recente archeologische vondsten in Noordwest-Marokko heeft archeoloog Youssef Bokbot verklaard dat de aanwezigheid van de Feniciërs in het gebied moet worden herzien. Hij zei dat archeologisch onderzoek van de afgelopen honderd jaar geen bewijs heeft geleverd. Er is volgens hem geen enkel graftombe gevonden van een Feniciër. Volgens hem zijn menselijke resten het belangrijkste bewijs in de archeologie. Alle gevonden menselijke beenderen zijn van de lokale amazigh bewoners, aldus de archeoloog.

Archeologie: vroegst boerenleven in Marokko
Noordwestelijk Afrika speelde een belangrijke rol tijdens de vroege geschiedenis bij het verbinden van het noordelijke en oostelijke Middellandse Zeegebied. Toch is kennis over deze regio in de prehistorie beperkt, vooral tussen het jaar 4.000 voor en 1.000 na onze jaartelling. Een nieuwe wetenschappelijke studie probeert daar verandering in te brengen. De studie is gebaseerd op recente ontdekkingen in het noordwesten van Marokko waar resten van boerderijen zijn gevonden naast de rivier Baht. Volgens onderzoekers zijn de resten een archeologisch bewijs van een zeer vroeg boerenleven dat nog verder moet worden onderzocht. De bespreking van de studie verscheen op 31 juli in Cambridge University Press onder de titel “Oued Beht, Morocco: a complex early farming society in north-west Africa and its implications for western Mediterranean interaction during later prehistory”.

Chili geeft gestolen erfgoed terug aan Marokko
Een belangrijk mijlpaal in de bilaterale betrekkingen tussen Chili en Marokko werd afgelopen 13 mei bekrachtigd door de ondertekening in Santiago van een overeenkomst tussen de nationale bibliotheken van beide landen. Aanleiding is de teruggave aan Marokko van gestolen archeologische voorwerpen. In een verklaring op de website van de nationale bibliotheek van Chili zei de directeur Soledad Abarca dat de overeenkomst tot stand kwam na jaren samenwerking. De gestolen fossielen uit Marokko werden door inspecteurs in Chili onderschept tot blijdschap van de ambassadeur van Marokko die de stukken terug kreeg. De teruggave van het culturele erfgoed onderstreept het belang van internationale samenwerking. Gestolen erfgoed uit Marokko wordt geregeld aangetroffen op internationale markten zoals op de veiling van Roseberys Ltd in London.

Zeedieren bewaard dankzij uitbarsting vulkaan
Meer dan vijfhonderd miljoen jaar geleden bedekte een vulkaanuitbarsting de ondiepe wateren in wat nu de bergen van de Hoge Atlas in Marokko heet. De as van de vulkaan begroef de ongewervelde dieren die in de zachte modder van de oceaanbodem leefden. De as reageerde binnen enkele uren op de chemicaliën in zeewater. Dat heeft geleid tot versteende dieren in een perfecte vorm bewaard tot op vandaag. Britse, Franse en Marokkaanse wetenschappers zijn er in geslaagd de dieren uit het gesteende te halen en in een 3D-animatie in beeld te brengen. De beelden zijn in tijdschrift Science van de maand juni gepubliceerd. De versteende dieren geven een idee over het leven van uitgestorven zeedieren in Marokko miljoenen jaren gelden. De vindplaats van de dieren is in Ait Youb in de bergen op anderhalf uur rijden van Taroudant.

Een nieuw museum voor prehistorie in Azilal
Een nieuw museum in Azilal voor prehistorische voorwerpen uitgegraven in het park Mgoun, een gebied van 5700 km² verspreid over 15 communes: Azilal, Demnate, Tilougite, Zaouit Ahensal, Tabant, Ait M'Hamed, Ait Taguella, Agoudi N'Lkheir, Ait Abbas, Ait Boulli, Ait Blal, Sidi Boulkhelf, Tifni en Anergui Boutferda. Het park staat op de UNESCO lijst als belangrijke vindplaats van resten van dinosauriërs. Het herbergt tevens een paar sites van ecologische, archeologische, historische en culturele waarde. Het geopark draagt bij aan de sociale, economische en culturele ontwikkeling van de regio. Het nieuwe museum heeft een afdeling voor kinderen met workshops over milieu, geschiedenis, wetenschap en archeologie. Een aanrader voor vakantie met familie en kinderen. Foto's uit juni 2023 met dank aan Abderrahim Kassou.

Graftombe met “Tifinagh” gevonden in Spanje
Spaans tijdschrift Argárica voor geschiedenis en archeologie heeft op 09 januari een conferentie georganiseerd met de titel 'De graftombe van Escúllar en de Libico-Berber geschriften'. De conferentie vond plaats in het Museum van de stad Almería waar in 2022 oude stenen zijn gevonden met teksten die lijken op Tifinagh karakters, een oud amazigh schriftsysteem. Dr. Ahmed Skounti, antropoloog bij INSAP, het Nationaal Instituut voor Archeologie in Marokko was één van de gastsprekers. Hij zei dat er meer onderzoek nodig is om vast te stellen waar de graftombe vandaan komt en of de karakters in Tifinagh zijn geschreven. De organisatoren van de conferentie hebben de publicatie van een wetenschappelijk artikel aangekondigd in tijdschrift Inora (International Newsletter on Rock Art) en op de website Academia.edu.