Ruiters en wapens in de 19de eeuw
Alfred Le Chatelier (1855-1929) was een Franse legerofficier in Algerije. Hij kreeg de leiding over de militaire inlichtingendienst en doceerde later sociologie van moslimlanden aan het Collège de France. Na de bezetting van Algiers in 1830 kreeg hij de opdracht om te onderzoeken hoeveel ruiters er in Marokko zijn die een wapen konden dragen. Hij verzamelde gegevens over Souss en Draa die hij in 1890 in een boekje van 89 bladzijden publiceerde: Tribus du sud-ouest marocain: bassins cotiers entre Sous et Draa. Het boekje werd in 2008 gedigitaliseerd, te raadplegen via Bibliothèque Nationale de France (BnF). Deze tabel uit het boekje bevat per stam het aantal paarden, ruiters en soort wapens die ze droegen.
Permanente tentoonstelling wapenmuseum
Op 01 juni heeft de ministerraad een besluit genomen om nieuwe industriële zones in te richten voor het produceren van wapens. Het is nog niet duidelijk om welke wapens het gaat. Verschillende media maken melding van oorlogsmateriaal om het leger minder afhankelijk te maken van inkopen uit het buitenland. Het besluit komt een halve eeuw na de sluiting eind jaren 1960 van de enige wapenfabriek van het land.
Wapens maken gaat ver terug in de tijd. Een museum in Fes heeft een permanente tentoonstelling met lokaal gemaakte wapens vanaf de Middeleeuwen. Het is gevestigd in een fort gebouwd in 1582 door sultan Ahmed Al Mansour (1549-1603). Hij liet er een smeltoven bouwen naar het voorbeeld van de twee eerder gebouwde ovens in Marrakech en in Taroudant. Het land moest in die tijd worden verdedigd tegen de aanvallen door drie vreemde mogendheden: Portugal, Spanje en de Ottomanen.
Fotografen van krant Medias24 zijn afgelopen zomer in het 2,200 m2 groot fort geweest dat sinds 1963 het wapenmuseum herbergt. Een commissie voor de militaire geschiedenis heeft tussen 2004 en 2007 voor het laatst renovaties uitgevoerd. De permanente tentoonstelling telt op dit moment 775 allerlei soorten wapens en militaire accessoires. De collectie is incompleet omdat 2.000 stukken moeten nog worden gerestaureerd.
De meeste wapens zijn lokaal gemaakt in wat vroeger de Makina werd genoemd. Dit is een fabriek uit de 19de eeuw met een oven voor het smelten van metaal waar geweren en kanonnen van werden gemaakt. Een aparte collectie bestaat uit wapens afkomstig uit 40 landen. Dat biedt een interessante kijk op de geschiedenis van wapens in de wereld.
Een bijzondere plek in het museum is gereserveerd voor traditionele wapens zoals zwaarden, dolken, geweren, kleine kanonnen en accessoires voor de ruiterij. Dat geeft een overzicht van de tribale en regionale herkomst alsook de sociale hiërarchie en de soldaten die de wapens droegen.
Het museum geeft inzicht in een oude sociale organisatie en overgeërfde kennis en vaardigheden die nodig waren om wapens te maken in tijden van vrede en oorlog. De ambachten die nodig waren om hout, metaal en leer te bewerken zijn afkomstig uit verschillende regio’s met elk een eigen manier van produceren. Een collectieve onderneming door de eeuwen heen om zelfvoorzienend en onafhankelijk te blijven.
Afbeelding: wapens tentoongesteld in het museum van Fes
