Munt voor herdenking 50 jaar mars om Sahara

Voor de herdenking van de 50ste verjaardag van de mars om de Sahara heeft de Centrale Bank van Marokko (BAM) en speciale munt in zilver uitgebracht. De munt is voor verzamelaars en is drietalig met een waarde van 250 MAD, circa 25 euro. Een video van een liefhebber die het doosje heeft uitgepakt.  

Meer lezen over hetzelfde onderwerp: 

Doorbraak in Sahara conflict: VN adopteert autonomieplan

Update: 11 november. De Veiligheidsraad heeft op 31 oktober een nieuwe resolutie aangenomen waarbij de Westelijke Sahara autonomie krijgt onder bestuur van Marokko. Elf  van de vijftien leden hebben voor de resolutie gestemd. China, Rusland en Pakistan hebben  niet gestemd. Algerije heeft de stemming geboycot. Een referendum over de toekomst van de regio is definitief van de baan. De MINURSO vredesmissie is tot 31 oktober 2026 verlengd. Algerije heeft de stemming geboycot en Polisario heeft de onderhandelingen afgewezen. Hieronder een paar reacties van betrokken landen.

Marokko

Een paar uur nadat de Veiligheidsraad de resolutie heeft gepubliceerd hield de koning een toespraak waarin hij de resolutie historisch noemde. Hij bedankt de landen die voor het Marokko plan hebben gestemd en roept Algerije op tot samenwerking. De deur is nog steeds open voor dialoog, zei hij.

In een reactie van schrijver Tahat Ben Jelloun in de regeringsgezinde kant Le360.ma zei hij : « Ik ben blij… Ik ben blij net als een onschuldige die 50 jaar op een beslissing van de rechter wacht. De koning heeft altijd in de juistheid van onze zaak geloofd. Hij krijgt vandaag gelijk. Een historische dag.” En verder: “Hij (de koning) heeft het pad van diplomatie gekozen en zich niet laten meeslepen in een militaire confrontatie die de machthebbers in Algiers graag willen.”

In Laayoune en Smara, steden in de Westelijke Sahara, zijn de mensen de straat op gegaan (video) om de VN resolutie laat op de avond te vieren.

Polisario

In een persbericht van SPS, het agentschap van in Algerije gevestigd Polisario, de gewapende tak van de “Arabische Republiek van de Westelijke Sahara”, is te lezen dat de paramilitaire groep niet zal deelnemen aan enig politiek proces of onderhandeling gebaseerd op het autonomieplan zoals de Veiligheidsraad op vrijdag 31 oktober heeft aangenomen. Het persbericht beschrijft de resolutie als “afwijkend en gevaarlijk” met als doel “de illegale militaire bezetting van de Westelijke Sahara door Marokko” te legitimeren.

Algerije

In Algerije is de regeringsgezinde media overwegend negatief over de resolutie van de VN Veiligheidsraad. Krant Echorouk schreef dat het autonomieplan “een storm was in een kopje koffie”. De krant bekritiseert de Amerikanen (screenshot) voor hun rol in het ontwerpen van de tekst van de resolutie. Ook de oppositie betreurt de VN resolutie en ziet erin een diplomatiek nederlaag van ongekend omvang. Journalist Abdou Semmar (video) en criticus van het regime zei dat de president van het land Abdelmajid Tebboune verantwoordelijk is voor de catastrofe. Hij heeft na de eenzijdige diplomatieke breuk met Marokko in 2021 de Westelijke Sahara gebruikt als hoeksteen van zijn diplomatie. Hij heeft “een extreem, obsessief, primitief en ziekelijk” anti-Marokko campagne op Internet en in de media op touw gezet. Dat heeft de internationale gemeenschap niet overtuigd. Het land is volgens hem in een internationaal isolement terecht gekomen.

Mauritanië

De officiële media in Mauritanië hebben geen aandacht besteed aan de VN resolutie over de toekomst van de Sahara. De VN resolutie van vrijdag 31 oktober valt samen met de voorbereidingen voor de viering van de dag van de onafhankelijkheid. Mauritanië werd in 1960 onafhankelijk van Frankrijk en heeft in 1975 onderhandelingen met Marokko en Spanje, toenmalig kolonisator, gevoerd over de Sahara. Mauritanië heeft in 1980 Polisario onder druk van Algerije erkend zoals oud president Mokhtar Ould Daddah (1924-2003) in dit interview (video) heeft bevestigd. Onafhankelijke media hebben wel aandacht aan de resolutie besteed. Er is verdeeld gereageerd. Sommige steunen de resolutie, anderen niet.

Tunesië

In Tunesië is de officiële media onder controle van de pro Algerijnse Kaïs Saied stil over de VN resolutie. De oppositie reageert positief. Oud ambassadeur Elyes Kasri schrijft in tijdschrift Kapitalis dat de VN resolutie een herstel is van de historische legitimiteit. De Westelijke Sahara is eindelijk terug naar de rechtmatige eigenaar. De geplunderde territoria onder Frans koloniaal bestuur heeft alle buurlanden van Algerije benadeeld, schrijft hij. De gevonden olie en gas in de Sahara hebben de militaire machthebbers in Algiers in staat gesteld om 50 jaar lang hun buren in Noord Afrika en in de Sahel te destabiliseren. Tunesië heeft een territorium van 20.000 vierkant kilometer verloren, schrijft de ambassadeur. Hij bekritiseert landgenoten die onder het mom van “broederschap” de Algerijnse expansiedrift verzwijgen.

Amerika

In een reactie noemde de Amerikaanse VN ambassadeur (website US UN Mission) het besluit van de Veiligheidsraad historisch en het begin van een nieuw tijdperk voor vrede en welvaart in de regio. De ambassadeur zei dat zijn land blijft resoluut in het mee zoeken naar oplossingen voor het 50 jaar oud conflict.

Frankrijk

De Franse VN ambassadeur heeft positief gereageerd (video) op het besluit van Veiligheidsraad. Hij zei dat de verlenging van de MINURSO vredesmacht tot 31 oktober 2026 een nieuw hoofdstuk is om vrede te bewerkstelligen. Hij roept alle partijen op te onderhandelen. Frankrijk is permanent lid van de Veiligheidsraad en heeft zoals verwacht voor het autonomieplan van Marokko gestemd. Een besluit dat reeds in oktober 2024 werd bevestigd na het bezoek van Emmanuel Macron aan Marokko en de erkenning van de Sahara als Marokkaans. De Franse politieke elite zowel rechts als links (extreemlinks daargelaten) heeft de resolutie verwelkomt. Hiermee herstelt Frankrijk een fout begaan onder het kolonialisme toen delen van Oost-Marokko zoals regio Tindouf in 1934 aan Algerije werden toegevoegd.

Israël

De veel gelezen journalist Edy Cohen (screenshot) schreef op zijn account (943.500 volgers): “Mijn hartelijke felicitaties aan koning Mohammed VI en het Marokkaanse volk voor de resolutie van de VN Veiligheidsraad van vrijdag 31 oktober 2025. Een besluit dat de soevereiniteit van Marokko over de Sahara bevestigt. Voor degenen die het niet weten: ik was de eerste die Marokko’s recht op de Marokkaanse Sahara erkende en de eerste die het terroristische Polisario front en de Algerijnse vijandigheid veroordeelde. Duizendmaal gefeliciteerd Marokkanen!” Veel Marokkaanse Joden in Israël en daarbuiten hebben een discrete rol gespeeld in de diplomatieke en militaire steun aan Marokko in het conflict om de Sahara in de afgelopen 50 jaar.

Afsluiting nabij

De VN resolutie van 31 oktober 2025 komt 62 jaar nadat Marokko een officieel verzoek bij de Verenigde Naties heeft ingediend om de Sahara te dekoloniseren en 50 jaar nadat Hassan II (1929-1999) vanuit Agadir opdracht gaf om een vreedzame mars te organiseren richting het door Spanje in 1912 bezet gebied. Een bezetting die kwam voort uit de koloniale Berlin Africa Conference van 1884. 350.000 duizend mannen en vrouwen hebben gehoor gegeven aan de oproep van de koning. Ze liepen de prikkeldraad omver die Noord- en Zuid-Marokko meer dan 70 jaar lang heeft gescheiden. Spaanse troepen gestationeerd aan de grens zagen het gebeuren maar grepen niet in. Een maand later stierf dictator Franco en de onderhandelingen met Spanje konden beginnen.

Maar er kwam gewapend verzet uit onverwachte hoek. De Algerijnen adopteerden Polisario in wat de toenmalige president Houari Boumediene (1932-1978) beschreef als de steen die hij in de schoen van de Marokkanen heeft gelegd opdat ze nooit meer normaal kunnen lopen. De Marokkanen hebben 50 jaar lang op water en brood geleefd om de oorlog te betalen. Dat is gelukt. Daarom zal de mars van 1975 in de maand november groots worden herdacht met in het achterhoofd de uitspraak van Franse schrijver Jean Cocteau (1889-1963): “Als je last hebt van een steen in je schoen, haal het dan niet weg. Dat herinnert je aan waar de pijn vandaan komt.”